میگویند تاریخ نمایش عروسکی از همان لحظهای که انسان نشسته در کنار آتش متوجه سایه خود و اشیاء پیرامونش در دیوارهای غار شد و یا وقتی نخستین عروسکهای خود را با جان بخشیدن به هر اشیاء پیرامونش برای سرگرمی و یا به عنوان نشانهای از نیروهای ماوراءالطبیعی آغاز شده است اما به هر حال هر چه که بود این نکته واضح است که نمایشهای عروسکی از کهنترین انواع نمایش در سراسر جهان و به ویژه شرق، که کهنترین شیوههای نمایشی عروسکی در آن یافت شدهاند، به شمار میآید در ایران نیز نمایش عروسکی قدمتی کهن دارد چنان که نظامی گنجوی نیز در شعر خود به این نکته اشاره نمود و متذکر میشود که در دوران بهرام گور ساسانی شش هزاراستاد سرگرمیساز که بخشی از ایشان نیز در لعبت بازی مهارت داشتهاند از هندوستان به ایران آورده میشوند تا به سرگرم نمودن خلق بپردازند. در دوران پس از اسلام نیز به ویژه از قرن چهارم هجری دیوان شعرای نامداری چون خیام، فردوسی و اسدی طوسی پر است از اشارتی به انواع نمایشهای عروسکی، اما محکمترین سندی که در این رابطه وجود دارد همانا اشاره ملاحسین واعظ کاشف سبزواری در فتوتنامه سلطانیست که لعبت بازان را در نسخ اهل بازی از اصحاب اهل معرکه ذکر مینماید در مورد انواع نمایش عروسکی روزگار خود که در شب و روز اجرا میشدهاند و اصطلاحاً خیمه» و پیشبند» نامیده میشدند مطالبی هر چند کوتاه را مینویسد و یک مجلس را نیز به طور مختصر معرفی میکند. کار این گروههای عروسک باز نیز پس از دوران صفویه رونق میگیرد و انواع نمایشهای عروسکی در نقاط مختلف ایران رواج مییابند که از جمله آنها میتوان به سایهبازی»، پهلوان کچل (پنج)»، حاجی مبارک»، خیمه شب بازی»، شاه سلیم بازی»، خمبازی»، جیجی وی جی» اشاره نمود. این نمایشها نیز دوران اوج خود را در دوران حکومت قاجار تجربه کردند چنان که روایت کردهاند که در این دوران شخصی به نام کاکاه محمد شیرازی با ورود تعدادی عروسک که با خود از چین آورده بود این هنر را دچار تحولی نمود و پس از آن در دوره پهلوی به دلیل ورود سرگرمیهای جدید کمکم از دور خارج شدند. هر چند که هنوز تا پایان حکومت پهلوی در بنگاههای شادمانی و برخی از قهوهخانههای جنوب شهر تهران و بعضی از شهرهای بزرگ هنوز گروههای کوچکی وجود داشتد که نمایشهای عروسکی سنتی را اجرا میکردند اما به مرور با فوت این اساتید صحنه از وجود پیشکسوتان نمایشهای عروسکی سنتی خالی شد و اکنون در کنار معدود اساتید باقیمانده تنها برخی از فارغالتحصیلان تئاتر که امکان بهره بردن از محضر آخرین بازماندگان این هنر را داشتهاند در جشنواره ها و مدارس به اجرای یکی از شیوههای رایج در این نمایشها خیمهشب بازی نخی مشغولند. امروز دیگر کسی نیست که بتواند سایهبازی سنتی را اجرا نماید و از میان نمایشها عروسکی دستکشی تنها جیجیویجی» شیراز که ردپای نمایش پهلوان کچل» را در آن میتوان دید هنوز توسط مطربان سپیدموی اجرا میشود و نمایش عروسکی نخی که گفته میشود در آن داستانهای فراوانی اجرا میشده است اکنون تنها منحصر به اجرای داستان بارگاه سلیمخان است.
در میان نمایشهای سنتی عروسکی نمایش پهلوان کچل (پنج)»، که در آن پنج عروسک پهلوان کچل، معلم، عروس (دختر)، ورورهجادو (شیطان) و رستم نقش محوری داشتهاند، از معروفیت بهسزایی برخوردار بوده است و گفته میشود که شخصیت های نمایش قرهگز» در ترکیه تحت تأثیر شخصیت پهلوان که رندی نظرباز است به وجود آمدهاند این نمایش با عروسکهای دستکشی اجرا میشده صدای عروسکها توسط سوتی به صفیر» توسط عروسک گردان ایجاد میشده است در یکی ازداستانهای معروف این نمایش پهلوان کچل انسانی فریبکار است که با وسوسهی ورورهجادو (شیطان) معلم را میفریبد تا به دختر (عروس) او دست یابد اما رستم با وی مقابله نموده و شکستش میدهد و در داستانی دیگر او پهلوانیست که برای نجات نامزد خود به جنگ ورورهجادو و فرزندانش میرود و این همان داستانی است که در جیجیویجی» شیراز نیز اجرا میشود با این تفاوت که این بار قهرمان محوری قلی» نام دارد.
در پهلوان کچل» گاه پهلوان نوکری سیاه نیز دارد که مبارک یا فیروز نامیده میشود وشیرینکاریها و ماجراهای مربوط به خود را دارد. در سالهای اخیر اجرای این نمایش گزارش نشده است. دیگر نمایش عروسکی معروف ایرانی که اکنون نیز رواج بیشتری دارد و بیشتر آن را تحت عنوان خیمهشببازی» میشناسند بارگاه سلیمخان» یا شاه سلیمبازی» است. گفته میشود در این نمایش که با عروسکهای نخی اجرا میشود قصههای متعددی چون هولاردهند، چهار صندوق، بیژن و منیژه و . اجرا میشده است اما تنها نمایش که در سال های اخیر توسط اساتید پیشکسوت این نمایش حداقل ظرف نیم قرن اخیر اجرا شده است مجلس بارگاه سلیمخان بوده است که برماجرای زندگی در دربار سلیمخان یمنی، عروسی پسر او و ماجراهای مبارک نوکر سیاه دربار کهب سیار بازیگوش است میپردازد عروسکهای این نمایش با توجه به حرکاتی که دارند با دو تا شش نخ اداره میشوند و صدای آنها نیز توسط صفیر» عروسکگردان (استاد) ایجاد میشود.
در هر دو شیوه یاد شده با توجه به اجرای این آثار در مجلس شادمانی گروه موسیقی از ارکان اصلی به شمار میآید که معمولاً متشکل از یک تنبک، یک کمانچه و گاه یک تار است که در دوره معاصر به ویژه در جیجیویجی» گاه به جای کمانچه از ویلن نیز استفاده شده است.
ضمناً در هر دو این نمایش ها مرشدی در پای خیمه مستقر میگردد که ضمن ایفای نقش دیلماج (مترجم) عروسکها به عنوان راوی و هدایتگر مجلس و همچنین بازیگری که با عروسکها وارد بازی میشود نیز عمل مینماید چنان که میتوان این نمایشها را تلفیقی از نمایش عروسکی و زنده دانست.
از اساتید به نام نمایشهای عروسکی که نام آنها در سفرنامههای مستشرقین در دوره قاجار و همچنین گزارشهای موجود در دوران متأخر آمده است میتوان به کاکا محمد شیرازی»، لوطی عظیم»، لوطی رمضان»، احمد خمسهای»، علیاصغر و علیاکبر (احمدعلی)» اشاره نمود.
قدمت نمایش درایران را اگر بخواهیم از دوران پیش از اسلام بررسی کنیم، باید بحث خود را از نمایشهای آیینی که به داستان سوگ سیاوش و کین ایرج معروف شده است آغاز کنیم. بنابر آن چه در آثار بر جای مانده از ادبیات کهن ایران و شاهنامه فردوسی و اشارههایی که در برحی از کتاب های تاریخی ایران آمده (۱)، این مراسم هرسال در زمانی معین برگزار میشده است و در دوره ی اسلامی چون با سنتها و آیینهای گبرکان» مخالفت میشد به تدریج رنگ اسلامی گرفت و با روی کارآمدن مذهب تشیع به تعزیه ی حسین و یارانش تغییر شکل داد.
دربارهی زمان آغاز تعزیه میان پژوهشگران اختلاف نظر هست، گروهی به استناد اشاره ی تاریخ ابنکثیر شامی معتقدند که این مراسم از زمان حکومت سلسله ی دیالمه (معزالدوله ـ ۳۵۲ هجری قمری) در ایران آغاز شده، و گروهی را عقیده برآن است که تعزیه در ایران به گونهای که با تعریف تئاترنویسی تطبیق کند از دوره ی صفویان آغاز شده و آن چه پیش ازاین دوره وجود داشته نوعی عزاداری و نوحهسرایی بوده است.
به هرحال تعزیه یکی از مراسم نمایشی ایران است که تا امروز راه خود را ادامه داده است، ولی پس از عهد قاجاریه و پیدایش تئاتر جدید و تحکیم بنیاد آن بازارش از رونق افتاده تابهحدی که امروز جز در روستاها و شهرکهای دورافتاده اثری از آن نمیبینیم، و اگر گاهی در هنگام عزاداری ماه محرم در شهرهای بزرگ مراسم تعزیهای برپا شود، مشتریان آن مردمی از عوامالناس هستند.
از میان نمایشهای غیرمذهبی ایران که امروز هم اثری از آن میبینیم، باید نقالی و خیمهشببازی را نام برد. نقالی را نیز به حقیقت نمی دانیم که از چه تاریخ در ایران آغاز شده است، و اطلاع ما بر اجرای این گونه مراسم در پیش از اسلام منحصر است به اشاره هایی که در کتاب های تاریخ و ادب ایران شده، مانند شاهنامه فردوسی یا منظومههای نظامی گنجوی و تاریخ سیستان و تاریخ بخارا و الفهرست ابنالندیم که درهریک از آنها اشارهای مییابیم براین که داستان های حماسی و بزمی ایرانی پیش ازاسلام میان مردم به وسیله ی قصهگویان منتشر میشده و از همین راه به دوره ی پس از اسلام رسیده و مایهای برای نظم بخشی از داستان های شاهنامه، ویس و رامین، خسرو و شیرین و هفت گنبد و جز آن ها شده است. لیکن پس از اسلام آثار فراوانی وجود دارد که ما را بر چه گونگی اجرای این گونه مراسم در دوره های گوناگون اسلامی راه بری میکند، به ویژه که برخی از داستان های این نقالان، چون داستان سمک عیار، قصه ی فیروزشاه، (دارابنامه ی بیغمی)، دراب نامه طرسوسی، اسکندرنامه و امیرارسلان عینن در هنگام نقل از زبان نقال ضبط شده و بر جای مانده است.
هنر نقالی که عبارت است از خواندن یا بیان رویدادهای حماسی یا داستان های عشقی، در ایران پیش ازاسلام با موسیقی همراه بوده است و چون در دین اسلام موسیقی از محرمات به شمار میرفت در دوره ی اسلامی فقط نقل داستان باقی ماند و گسترش یافت و تقسیمات و شاخه هایی پیدا کرد. در سه سده ی نخست اسلامی کار نقالان بیان داستانهای حماسی و ملی گذشته ی ایران بود، لیکن از اوایل سده ی پنجم هجری نقالان خود افسانهپرداز شدند و چنان که گفتیم افسانههایشان با همان صورت و سبکی که بیان میشد اغلب به رشته تحریر در میآمد.
در دوره ی مغول نقالی و قصهگویی به سوی افسانههای شبه حماسی و مذهبی گرایید و درعهد صفوی نقالی رواجی فوقالعاده یافت و شعبههای آن، چون قصهخوانی،شاهنامهخوانی، حمله خوانی (حمله حیدری)، روضهخوانی، سخنوری و جز آن در میان مردم رایج شد. در دورهی قاجار نیز کار نقالی همچنان رونق داشت و پس از تأسیس قهوهخانه در ایران مرکز نقالان به قهوهخانهها منتقل شد.
در تاریخ نمایش ایران نقال درخشانترین چهره ی نمایشی است و برحی از آنان در کار خویش مهارتی شگفت آور داشته و در شمار هنرمندان اصیل بودهاند. کار این گروه مردم هنرمند بسیار مشکل و دقیق بوده است، زیرا بدون بهره گیری از هیچ وسیلهای و فقط با قدرت بیان و همآهنگ ساختن حرکات چهره و دست با کلام، رویدادهای قصه را بدان گونه میبایست در نظر شنونده مجسم کنند که احساساتش برانگیخته شود. و از آن گذشته چون منظور از نقالی سرگرم کردن شنونده و ایجاد هیجان است، ناچار نقال باید که پدیدآورنده ی داستان های جذاب نیز باشد.
خیمهشببازی یا تئاتر عروسکی نیز یکی دیگر از مراسم نمایشی ایران است که با تئاتر شباهتی زیاد دارد و در حقیقت تئاتری است که بازیگران آن را عروس کهای پنبهای و پارچهای و چوبی تشکیل میدهند، بازیگران بیجانی که در میانه ی صحنه به اراده ی آن که سر نخ را در دست گرفته و در پس صحنه ایستاده است حرکت میکنند.
درباره ی اصالت این بازی و این که آیا بومی ایران بوده و یا از کشوری دیگر به ایران آمده به درستی چیزی نمی دانیم و به هرحال اگر به گفته ی نظامی گنجوی اعتماد کنیم باید پذیرقت که لعبتباز و لعبتبازی هنری است که در زمان بهرامگور به این کشور آمده و پذیرفته ی مردم شده است.
نمایش عروسکی در ایران چنان که باید تحول نیافت و به کمال نرسید و درهمان هییت عوامانه ی خود باقی ماند زیرا ادیبان و هنرمندان با دانشمندان، چون آنرا کاری پست و درخور عوام میدانستند، برای پیشرفتش دست به کاری نزدند، و در نتیجه داستان های آن ثبت نشد و ما امروز تنها از چند نمایش نامه ی عروسکی مانند: پهلوان کچل، سلیمخان، عروسی پسر سلیمخان، چهار درویش، حسن کچل، بیژن و منیژه و پهلوان پنبه آگاهی داریم.
تئاتر کودک ونوجوان در ایران وتشکیل گروههای نمایشی و اجرا در مدارس و مهد کودک ها :
کارگاه تئاتر کودک (بومرنگ) از پیش رویان تئاتر کودک ونوجوان در ایران با تولید نمایشهای موزیکال ازسال ۱۳۸۴ و اجرای آنها در آمفیتئاترهای ایران بخش خصوصی در تئاتر را توسعه داده و تولیداتش از پرمخاطبترین تئاترهای کودک ونوجوان بوده است.
قیمت انجام پروپوزال پایان نامه
روال کار انجام پایان نامه در تمامی رشته های دانشگاهی ( گروه انسانی، فنی، علوم پایه و .) یکسان می باشد و تنها از لحاظ نوع مطالعه و نوع روش تحقیق با یکدیگر متفاوت هستند. مثلا در رشته هایی چون زیست شناسی، ژنتیک، بیوشیمی، شیمی، فیزیک و . اصلی ترین کار پایان نامه مربوط به کارهای آزمایشگاهی می باشد. اما در رشته های انسانی مثل مشاوره، روانشناسی، بیشتر حالت طرح پرسشنامه و تحلیل و آنالیز داده های خام جمع آوری شده می باشد. در رشته های کشاورزی بیشتر به سراغ مزارع و باغات می روند. در واقع هر رشته متناسب با موضوع خود ، روش های تحقیق خاص خود را می طلبد.
انجام پایان نامه ارشد و انجام پایان نامه دکتری برای بسیاری از دانشجویان یک دغدغه اصلی در دوران تحصیلات تکمیلی به شمار می آید، بسیاری از دانشجویان در مسیر انجام پایان نامه خود نیاز به همراهی و مشاوره متخصصین این حوزه پیدا می کنند.
راه کار ها و شیوه های بسیار زیادی برای انجام پایان نامه وجود دارد اما یکی از مهمترین های انها را میتوان سفارش انجام پایان نامه دانست که موسسات و گروه های تحقیقاتی بسیار زیادی در ایران به آن میپردازند.یکی از مهمترین این موسسات را میتوان موسسه ایران تز دانست که علاوه بر انجام پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری به انجام پایان نامه دکتری خواهد پرداخت.همانطور که تا به این مزحله از این مطلب همراه ما بودید موسسه ایران تز فعالترین و همچنین موفق ترین موسسه انجام پایان نامه در ایران است که به انجام پایان نامه در تمامی رشته ها و در سراسر کشور میپردازد و شما دانشجوی عزیز را تا زمان دفاع همراهی خواهد کرد.پس ادامه این مطلب را طبق روال ابتدایی مطلب به بررسی نکاتی مهم در انجام پایان نامه و سفارش انجام پایان نامه خواهیم پرداخت.
فصل اول : کلیات تحقیق
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
فصل چهارم : یافته های تحقیق
فصل پنجم: نتیجه گیری تحقیق
درباره این سایت